Ramayana Katha: ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀରାମଙ୍କ ଜନ୍ମ ଅଯୋଧ୍ୟାରେ ହୋଇଥିଲା । କିନ୍ତୁ ମାତା ସୀତା ମିଥିଳା (ବିହାର)ରେ ଜନ୍ମଗ୍ରହଣ କରିଥିବା କୁହାଯାଏ । ଉଭୟ ସ୍ଥାନ ଆଜି ଧାର୍ମିକ ଏବଂ ଐତିହାସିକ ଗୁରୁତ୍ୱ ବହନ କରେ । ପ୍ରତିବର୍ଷ ଏହି ସ୍ଥାନ ଲକ୍ଷ ଲକ୍ଷ ଭକ୍ତଙ୍କୁ ଆକର୍ଷିତ କରେ ।
ତାଡ଼କା ବନ: ଯୁବକ ଅବସ୍ଥାରେ, ରାମ ଋଷି ବିଶ୍ୱାମିତ୍ରଙ୍କ ସହିତ ତାଡ଼କା ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯାଇଥିଲେ । ସେଠାରେ ସେ ତାଡ଼କା ଏବଂ ଅନ୍ୟାନ୍ୟ ରାକ୍ଷସମାନଙ୍କୁ ବଧ କରିଥିଲେ । ଆଜି, ଏହି ଅଞ୍ଚଳ ବକ୍ସର (ବିହାର) ଭାବରେ ଜଣାଶୁଣା ଏବଂ ରାମ-ବିଶ୍ୱାମିତ୍ର ଯାତ୍ରାର ଏକ ପ୍ରମୁଖ ସ୍ଥାନ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।
ଅହଲ୍ୟା ମୁକ୍ତି: ପରେ, ରାମ ଦରଭଙ୍ଗା (ବିହାର)ରେ ପହଞ୍ଚିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସେ ଅହଲ୍ୟାଙ୍କୁ ଅଭିଶାପରୁ ମୁକ୍ତ କରିଥିଲେ । ଏହି ଘଟଣାକୁ ରାମାୟଣର ଏକ ଅତ୍ୟନ୍ତ ଭାବପ୍ରବଣ ଏବଂ ଧାର୍ମିକ ଅଧ୍ୟାୟ ଭାବରେ ବିବେଚନା କରାଯାଏ ।
ସୀତାଙ୍କ ସ୍ୱୟଂବର: ମାତା ସୀତାଙ୍କ ସ୍ୱୟଂବର ନେପାଳର ଜନକପୁରରେ ହୋଇଥିଲା । ଏଠାରେ ପ୍ରଭୁ ରାମ ଭଗବାନ ଶିବଧନୁ ଭାଙ୍ଗି ସୀତାଙ୍କୁ ପତ୍ନୀ ଭାବରେ ଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଆଜି, ଜନକପୁର ଏକ ବିଶ୍ୱ ପ୍ରସିଦ୍ଧ ଧାର୍ମିକ ସ୍ଥଳ ।
ବନବାସ ଆରମ୍ଭ: 14 ବର୍ଷର ବନବାସ ଆରମ୍ଭରେ ରାମ, ସୀତା ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣ ପ୍ରୟାଗରାଜର ଶ୍ରୀଙ୍ଗେବରପୁରରେ ପହଞ୍ଚିଲେ । ଏଠାରେ, ନିଷାଦରାଜ (ନିଷାଦଙ୍କ ରାଜା) ସେମାନଙ୍କୁ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ ଏବଂ କେଉଟ ସେମାନଙ୍କୁ ଗଙ୍ଗା ପାର କରିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରିଥିଲେ । ଆଜି ସେଠାରେ କେଉଟ ମନ୍ଦିର ମଧ୍ୟ ରହିଛି ।
ଚିତ୍ରକୁଟ ଏବଂ ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟ: ଭରତ ଚିତ୍ରକୂଟରେ ରାମଙ୍କୁ ଭେଟି ତାଙ୍କ ପିତା ଦଶରଥଙ୍କ ମୃତ୍ୟୁ ବିଷୟରେ ସୂଚନା ଦେଇଥିଲେ । ତା’ପରେ ରାମ ଦଣ୍ଡକାରଣ୍ୟ ଜଙ୍ଗଲକୁ ଯାତ୍ରା କରିଥିଲେ । ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ଯେ ବର୍ତ୍ତମାନର ଜଗଦଲପୁର (ଛତିଶଗଡ଼) ଏବଂ ମହେନ୍ଦ୍ରଗିରି ପର୍ବତ (ଓଡ଼ିଶା) ଏହି ଜଙ୍ଗଲ ସହିତ ସଂଯୁକ୍ତ । ଯାହା ରାମ-ସୀତାଙ୍କ ଯାତ୍ରାରେ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ବିରାମ ସ୍ଥାନ ଥିଲା ।
ପଞ୍ଚବଟୀରୁ କିସ୍କିନ୍ଧା: ରାମ ନାସିକର ପଞ୍ଚବଟୀରେ କିଛି ସମୟ ବିତାଇଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରୁ ରାବଣ ସୀତାଙ୍କୁ ଅପହରଣ କରିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସନ୍ଧାନରେ ରାମ ଏବଂ ଲକ୍ଷ୍ମଣ କିଷ୍କିନ୍ଧା (ବର୍ତ୍ତମାନର କର୍ଣ୍ଣାଟକର ହମ୍ପି) ଯାତ୍ରା କଲେ । ତା’ପରେ ସେମାନେ ଆନ୍ଧ୍ରପ୍ରଦେଶର ଭଦ୍ରାଚଳମ ଏବଂ ତାମିଲନାଡୁର ରାମେଶ୍ୱରମ ଯାତ୍ରା କଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ସମୁଦ୍ର ଉପରେ ସେତୁ ନିର୍ମାଣର କାହାଣୀ ଜଡିତ ।
ଲଙ୍କା ବିଜୟ: ରାମ ଲଙ୍କା ଯାଇଥିଲେ, ସେଠାରେ ରାବଣକୁ ବଧ କରିଥିଲେ ଏବଂ ସୀତାଙ୍କୁ ଫେରାଇ ଆଣିଥିଲେ । ତା’ପରେ ସେ ପୁଷ୍ପକ ବିମାନରେ ଅଯୋଧ୍ୟାକୁ ଫେରି ଆସିଥିଲେ, ଯେଉଁଠାରେ ତାଙ୍କୁ ରାଜା ଭାବରେ ଅଭିଷିକ୍ତ କରାଯାଇଥିଲା ଏବଂ ରାମରାଜ୍ୟ ପ୍ରତିଷ୍ଠା କରାଯାଇଥିଲା ।