ମହାଭାରତ ଯୁଦ୍ଧରେ ଅନେକ ମହାନ ସାହସୀ ଯୋଦ୍ଧା ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥିଲେ । ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ପ୍ରାୟ 18 ଦିନ ଧରି ଚାଲିଥିଲା ଏବଂ ଏହି ଯୁଦ୍ଧରେ ପାଣ୍ଡବମାନେ ବିଜୟୀ ହୋଇଥିଲେ ଏବଂ କୌରବମାନେ ପରାସ୍ତ ହୋଇଥିଲେ । ଯଦିଓ ଏହି ଯୁଦ୍ଧ ୧୮ ଦିନ ଧରି ଚାଲିଥିଲା, ଜଣେ ଯୋଦ୍ଧା ଥିଲେ ଯିଏ ଏହି ଯୁଦ୍ଧର ପ୍ରତ୍ୟକ୍ଷଦର୍ଶୀ ଥିଲେ କିନ୍ତୁ ଏଥିରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିପାରି ନଥିଲେ । ଯଦି ସେହି ଯୋଦ୍ଧା ମହାଭାରତରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିଥାନ୍ତେ, ତେବେ ସେ କେବଳ ଗୋଟିଏ ଦିନ ଏବଂ ଗୋଟିଏ ତୀରରେ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୁଦ୍ଧ ସମାପ୍ତ କରିଥାନ୍ତେ ।
ହଁ, ଶାସ୍ତ୍ର ଅନୁସାରେ, ଏହି ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ମାତ୍ର 3ଟି ତୀର ସମଗ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡକୁ ଧ୍ୱଂସ କରିବାକୁ ସକ୍ଷମ ଥିଲା । ତା’ପରେ ଏହା କିପରି ଥିଲା? ଏହି ଯୋଦ୍ଧା ଯୁଦ୍ଧରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିନଥିଲେ କିନ୍ତୁ ସମ୍ପୂର୍ଣ୍ଣ ଯୁଦ୍ଧକୁ ନିଜ ଆଖିରେ ଦେଖିଥିଲେ । ତାଙ୍କ ସହିତ ସେହି ଯୋଦ୍ଧା କିଏ ଥିଲେ?
ସେହି ଯୋଦ୍ଧା କିଏ ଥିଲେ?
ସେହି ଯୋଦ୍ଧାଙ୍କ ନାମ ଥିଲା ବୀର ବର୍ବରିକ, ଯିଏ ଘଟୋତ୍କଚ ଏବଂ ଅହିଲାବତୀଙ୍କ ଜ୍ୟେଷ୍ଠ ପୁତ୍ର ଏବଂ ମହାଶକ୍ତିଶାଳୀ ଭୀମଙ୍କ ନାତି ଥିଲେ । ମହାଭାରତ ଅନୁସାରେ, ଘଟୋତ୍କଚ ଭୀମ ଏବଂ ହିଡିମ୍ବାଙ୍କ ପୁତ୍ର ଥିଲେ । ଏହି କାରଣରୁ ବର୍ବରିକ ଭୀମଙ୍କ ନାତି ହେଲେ । ବାର୍ବାରିକଙ୍କ ମାଆ ତାଙ୍କୁ ସବୁବେଳେ ପରାଜିତ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସମର୍ଥନ କରିବାକୁ ଶିଖାଇଥିଲେ । ଏହି କାରଣରୁ ବାର୍ବାରିକ ସବୁବେଳେ ପରାଜିତ ବ୍ୟକ୍ତିକୁ ସମର୍ଥନ କରୁଥିଲେ । ବର୍ବରିକ ଭଗବାନ ଶିବଙ୍କ ପାଇଁ ତପସ୍ୟା କରିଥିଲେ, ଯାହା ହେତୁ ଭଗବାନ ଶିବ ପ୍ରସନ୍ନ ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ତିନୋଟି ଅମୋଘ ବାଣ ଦେଇଥିଲେ । ଏହା ସହିତ, ଅଗ୍ନିଦେବ ଖୁସି ହୋଇ ତାଙ୍କୁ ଏକ ଦିବ୍ୟ ଧନୁ ମଧ୍ୟ ଦେଇଥିଲେ । ଏହି ତିନୋଟି ତୀର ଦ୍ୱାରା ସମଗ୍ର ବ୍ରହ୍ମାଣ୍ଡ ଧ୍ୱଂସ ପାଇପାରିବ ବୋଲି ବିଶ୍ୱାସ କରାଯାଏ ।
ଯୁଦ୍ଧରେ ଅଂଶଗ୍ରହଣ କରିବାକୁ ଯାଉଥିଲେ
ଯେତେବେଳେ ବର୍ବରିକ ତାଙ୍କ ପିତାମହଙ୍କଠାରୁ ପାଣ୍ଡବ ଏବଂ କୌରବଙ୍କ ମଧ୍ୟରେ ଯୁଦ୍ଧ ବିଷୟରେ ଜାଣିବାକୁ ପାଇଲେ, ସେ ତାଙ୍କ ମାଆଙ୍କ ନିକଟରେ ଯୁଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଇଚ୍ଛା ପ୍ରକାଶ କଲେ । ସେହି ସମୟରେ ବାର୍ବରିକଙ୍କ ମାଆ ଅନୁଭବ କରିଥିଲେ ଯେ ପାଣ୍ଡବମାନଙ୍କର ସାମରିକ ଶକ୍ତି କମ୍ ଅଛି ଏବଂ ହୁଏତ ସେମାନେ ଯୁଦ୍ଧରେ ପରାସ୍ତ ହୋଇପାରନ୍ତି । ଏହି କାରଣରୁ ସେ ପରାଜିତ ସେନାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବା ପାଇଁ ବାର୍ବାରିକଙ୍କଠାରୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ନେଇଥିଲେ । ଯେତେବେଳେ ବାର୍ବରିକ ତାଙ୍କ ମାଆଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇ ଯୁଦ୍ଧକୁ ଗଲେ, ସେତେବେଳେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ସମଗ୍ର ଘଟଣା ବିଷୟରେ ଜାଣିପାରିଲେ । ପ୍ରଭୁ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଭଲ ଭାବରେ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ପାଣ୍ଡବମାନେ ଯୁଦ୍ଧରେ ବିଜୟୀ ହେବେ । ଏହି କାରଣରୁ ସେ ଜାଣିପାରିଲେ ଯେ ବର୍ବରିକ ପରାଜିତ ସେନା ଅର୍ଥାତ୍ କୌରବମାନଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଯୁଦ୍ଧ କରିବେ । ଏହା ଦେଖି, ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଜଣେ ବ୍ରାହ୍ମଣ ବେଶରେ ବର୍ବରିକଙ୍କ ରାସ୍ତାରେ ପହଞ୍ଚିଲେ ।
କରାଯାଇଥିଲା ବାର୍ବାରିକଙ୍କ ପରୀକ୍ଷା
ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବାର୍ବାରିକଙ୍କୁ ମଝି ରାସ୍ତାରେ ଅଟକାଇ ଦେଲେ । ଏହା ସହିତ ସେ ହସିଲେ ଯେ ତୁମେ କି ପ୍ରକାରର ଯୋଦ୍ଧା, ଯିଏ ମାତ୍ର 3ଟି ତୀର ନେଇ ଯୁଦ୍ଧକୁ ଯାଉଛ । ଏଥିରେ ବାର୍ବାରିକ ଉତ୍ତର ଦେଲେ ଯେ ମୋ ତୂଣୀର କେବଳ ଗୋଟିଏ ତୀର ସମଗ୍ର ଯୁଦ୍ଧକୁ ସମାପ୍ତ କରିପାରିବ । ଯଦି ମୁଁ ତିନୋଟି ତୀର ବ୍ୟବହାର କରେ, ତେବେ ତିନୋଟି ଜଗତରେ ବିଶୃଙ୍ଖଳା ସୃଷ୍ଟି ହେବ ।
ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ଦେଲେ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ
ଏହା ଉପରେ, ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ବଟବୃକ୍ଷର ସମସ୍ତ ପତ୍ର ଫୋଡ଼ି ଦେବାକୁ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ କଲେ । ଏହି ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜ ଦେବା ପରେ, ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଗଛର ଏକ ପତ୍ରକୁ ତାଙ୍କ ପାଦ ତଳେ ଚାପି ଦେଲେ । ବର୍ବରିକ ଚ୍ୟାଲେଞ୍ଜକୁ ଗ୍ରହଣ କରି ଏକ ତୀର ମାରିଲେ, ସେହି ଗୋଟିଏ ତୀର ସମଗ୍ର ଗଛର ପତ୍ରକୁ ଭେଦ କରିଦେଲା ଏବଂ ଏହା ପରେ ତୀରଟି ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ପାଦ ପାଖରେ ଅଟକିଗଲା । ଏହା ଶୁଣି ବର୍ବରିକ କହିଲେ, ହେ ବ୍ରାହ୍ମଣ, ଦୟାକରି ତୁମର ଗୋଡ଼ ଘୁଞ୍ଚାଅ ଏବଂ ତୀରଟି ତୁମର ପାଦ ତଳେ ଥିବା ବାକି ପତ୍ରକୁ ବିଦ୍ଧ କରିବାକୁ ଦିଅ । ମୁଁ ତୀରକୁ କେବଳ ପତ୍ର ଭେଦ କରିବାକୁ ଦେଇଛି, ତୁମର ପାଦ ନୁହେଁ ।
ଭଗବାନ କୃଷ୍ଣ ହେଲେ ଚିନ୍ତିତ
ବର୍ବରିକଙ୍କ ଏହି ଶକ୍ତି ଦେଖି ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ତାଙ୍କୁ ପଚାରିଲେ ଯେ ସେ ଯୁଦ୍ଧରେ କାହାକୁ ସମର୍ଥନ କରିବେ, ତା’ପରେ ବର୍ବରିକ କହିଲେ ଯେ ମୁଁ ମୋ ମାଆଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଛି ଯେ ମୁଁ ପରାଜିତ ସେନା ପକ୍ଷରୁ ଲଢ଼ିବି । ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ଜାଣିଥିଲେ ଯେ ଯୁଦ୍ଧରେ କୌରବମାନେ ପରାସ୍ତ ହେବେ, ତେଣୁ ଯଦି ବର୍ବରିକ କୌରବମାନଙ୍କ ପକ୍ଷରୁ ଯୁଦ୍ଧ କରନ୍ତି, ତେବେ ପାଣ୍ଡବ ସେନା ପରାସ୍ତ ହେବ । ଏହା ଦେଖି ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବର୍ବରିକଙ୍କୁ ଦାନ ଦେବା ବିଷୟରେ କହିଥିଲେ । ବର୍ବରିକ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ ଯେ ହେ ବ୍ରାହ୍ମଣ, ତୁମେ ଯାହା ମାଗିବ, ମୁଁ ତାହା ତୁମକୁ ଦାନ ଭାବରେ ଦେବି ।
ଦାନ ଭାବରେ ମାଗିଲେ ମୁଣ୍ଡ
ଏହି ଉପରେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବର୍ବରିକଙ୍କୁ ଦାନ ସ୍ୱରୂପ ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ମାଗିଲେ । ଏପରି ପରିସ୍ଥିତିରେ, ବାର୍ବାରିକ କିଛି ମୁହୂର୍ତ୍ତ ପାଇଁ ଗଭୀର ଚିନ୍ତାରେ ପଡ଼ିଗଲେ, କିନ୍ତୁ ସେ ତାଙ୍କ କଥାରେ ସତ୍ୟ ଥିଲେ । ବର୍ବରିକ କହିଲେ, ହେ ବ୍ରାହ୍ମଣ, ମୁଁ ତୁମକୁ ମୋର ମୁଣ୍ଡ ଦେବି କିନ୍ତୁ ତୁମେ ମୋତେ ଜଣେ ସାଧାରଣ ବ୍ରାହ୍ମଣ ପରି ମନେ ହେଉନାହଁ; ଦୟାକରି ତୁମର ପରିଚୟ ଦିଅ । ଏହି ସମୟରେ ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବର୍ବରିକ ଭାବରେ ତାଙ୍କର ବିଶାଳ ରୂପ ଦେଖାଇଲେ । ପ୍ରଭୁଙ୍କୁ ତାଙ୍କ ସମ୍ମୁଖରେ ଦେଖି, ବର୍ବରିକ ତାଙ୍କ ମୁଣ୍ଡକୁ ଦାନ ସ୍ୱରୂପ ଅର୍ପଣ କଲେ ।
କଳିଯୁଗରେ ହେଲେ ଖାଟୁ ଶ୍ୟାମ
ସେ ନିଜ ମୁଣ୍ଡ ଦାନ କରିବା ସହିତ, ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣଙ୍କ ସହ ଯୁଦ୍ଧ ଦେଖିବାର ଇଚ୍ଛା ମଧ୍ୟ ପ୍ରକାଶ କରିଥିଲେ । ଏହା ଉପରେ ସେ ଯୁଦ୍ଧକ୍ଷେତ୍ର ପାଖରେ ଥିବା ଏକ ପାହାଡ଼ ଉପରେ ବାର୍ବାରିକଙ୍କ ମୁଣ୍ଡ ରଖିଲେ । ଏହିଠାରୁ ବାର୍ବାରିକ ସମଗ୍ର ଯୁଦ୍ଧ ଦେଖିଥିଲେ । ଭଗବାନ ଶ୍ରୀକୃଷ୍ଣ ବର୍ବରିକଙ୍କୁ ପ୍ରତିଶ୍ରୁତି ଦେଇଥିଲେ ଯେ ଆଗାମୀ ନୂତନ ଯୁଗରେ, ଅର୍ଥାତ୍ କଳିଯୁଗରେ, ତୁମେ ଶ୍ୟାମ ନାମରେ ପରିଚିତ ହେବ ଏବଂ ତୁମେ ପ୍ରତ୍ୟେକ ପରାଜିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସାହାରା ହେବ । ଏହି କାରଣରୁ, ଖାଟୁରେ ବର୍ବରିକଙ୍କ ଏକ ମନ୍ଦିର ଅଛି, ଯାହା ଖାଟୁ ଶ୍ୟାମ ନାମରେ ଜଣାଶୁଣା । ତାଙ୍କୁ ପରାଜିତ ବ୍ୟକ୍ତିଙ୍କ ସମର୍ଥକ କୁହାଯାଏ ।
