କାହିଁକି ମନାଯାଇଥାଏ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଘ ଦିବସ, ଏହାର ମହତ୍ତ୍ୱ କ’ଣ ଜାଣନ୍ତୁ ?

ଦେଶବିଦେଶ
ସେୟାର କରନ୍ତୁ

International Tiger Day: ବାଘମାନେ ପଶୁ ସାମ୍ରାଜ୍ୟର ଅନ୍ୟତମ ରାଜସ୍ବୀ ଜୀବ ଅଟେ । ଧଳା ବାଘ, ରୟାଲ ବେଙ୍ଗଲ ଟାଇଗର ଠାରୁ ସାଇବରିଅନ ବାଘ ପର୍ଯ୍ୟନ୍ତ, ଏହି ବଣୁଆ ବିଲେଇମାନଙ୍କର ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରଜାତି ଅଛି, ଯେଉଁମାନେ କି ପ୍ରତ୍ୟେକ ଗର୍ବର ସହିତ ଏହାର ବାସସ୍ଥାନକୁ ନିୟନ୍ତ୍ରଣ କରନ୍ତି । କିନ୍ତୁ, ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ, ବେଆଇନ ବନ୍ୟଜନ୍ତୁ ବ୍ୟବସାୟ ଏବଂ ବାସସ୍ଥାନ ନଷ୍ଟ ଭଳି କାରଣ ସହିତ ବାଘର ଜନସଂଖ୍ୟା ଦ୍ରୁତଗତିରେ ହ୍ରାସ ପାଉଛି । ତେଣୁ ଏହି ବିଲୁପ୍ତ ପ୍ରଜାତିର ସଂରକ୍ଷଣ ବିଷୟରେ ସଚେତନତା ସୃଷ୍ଟି କରିବା ପାଇଁ 29 ଜୁଲାଇ ଆନ୍ତର୍ଜାତୀୟ ବାଘ ଦିବସ ଭାବରେ ପାଳନ କରାଯାଏ ।

ବାଘମାନେ ସେମାନଙ୍କର ଶିକାରକାରୀ ପ୍ରବୃତ୍ତି ସହିତ ବିଭିନ୍ନ ପ୍ରାକୃତିକ ବାସସ୍ଥାନରେ ବଞ୍ଚିପାରିବେ, ଘାସଭୂମି, ଉଷ୍ଣକଂଟିବନ୍ଧୀୟ ବର୍ଷା ବଣ, ତୁଷାରପାତ ଜଙ୍ଗଲ, କିମ୍ବା ଦଲ ଦଲ ହେଉ । ଅବଶ୍ୟ, ବିଂଶ ଶତାବ୍ଦୀର ଆରମ୍ଭରୁ ଏହି ଚମତ୍କାର ଜୀବମାନଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା 95% ରୁ ଅଧିକ ହ୍ରାସ ପାଇଛି । ବର୍ତ୍ତମାନ ବିଶ୍ୱର ବନ୍ୟପ୍ରାଣୀରେ ବାସ କରୁଥିବା ସମୁଦାୟ ବାଘଙ୍କ ସଂଖ୍ୟା ପ୍ରାୟ 3,900 ବୋଲି ଆକଳନ କରାଯାଇଛି ।

ଏହି ଜନସଂଖ୍ୟା ମଧ୍ୟରୁ କେବଳ ଭାରତରେ ପ୍ରାୟ 3000 ବଣୁଆ ବାଘ ଅଛନ୍ତି । ୱାର୍ଲ୍ଡ ୱାଇଲ୍ଡ ଲାଇଫ୍ (ଡବ୍ଲୁ୍ୟୁଡବ୍ଲୁଏଫ୍) ଅନୁଯାୟୀ ଏହା ବନ୍ୟ ବାଘର ସର୍ବାଧିକ ଜନସଂଖ୍ୟା ବିଶିଷ୍ଟ ଦେଶ ଅଟେ ।

ଯେଉଁଠାରେ ବାଘମାନେ ଜଙ୍ଗଲରେ ବୁଲନ୍ତି, ସେମାନେ ସେହି ଅଞ୍ଚଳର ଶୀର୍ଷ ଶିକାରକାରୀ ଭାବରେ ଉଭା ହୁଅନ୍ତି । ସେମାନେ ଅନ୍ୟ ପ୍ରାଣୀମାନଙ୍କୁ ଶିକାର କରନ୍ତି ଏବଂ ପରିସ୍ଥିତି ତନ୍ତ୍ରରେ ସନ୍ତୁଳନ ବଜାୟ ରଖିବାରେ ସାହାଯ୍ୟ କରନ୍ତି । ସେମାନଙ୍କ ଅନୁପସ୍ଥିତିରେ, ଶିକାର ସଂଖ୍ୟା ବିଲୁପ୍ତ ହୋଇ ପରିବେଶକୁ କ୍ଷତି ପହଞ୍ଚାଇପାରେ । ତେଣୁ ପ୍ରାକୃତିକ ଖାଦ୍ୟ ଶୃଙ୍ଖଳରେ ବାଘମାନେ ଏକ ଗୁରୁତ୍ୱପୂର୍ଣ୍ଣ ଭୂମିକା ଗ୍ରହଣ କରନ୍ତି ।

ଜଳବାୟୁ ପରିବର୍ତ୍ତନ ହେଉଛି ଅନ୍ୟତମ କାରଣ ଯାହା ସମଗ୍ର ବିଶ୍ୱରେ ବାଘ ଜନସଂଖ୍ୟା ପ୍ରତି ବିପଦ ସୃଷ୍ଟି କରିଛି । ଗ୍ରହର ଉତ୍ତାପ ଏବଂ ସମୁଦ୍ର ପତ୍ତନ ବୃଦ୍ଧି ବାଘର ବାସସ୍ଥାନ ଉପରେ ପ୍ରଭାବ ପକାଇଥାଏ ଏବଂ ସେମାନଙ୍କର ଶିକାର ପ୍ରଜାତିର ସଂଖ୍ୟା ଉପରେ ମଧ୍ୟ ପ୍ରଭାବ ପକାଇପାରେ । ଏଥିସହ, ସେମାନଙ୍କର ସଂକୁଚିତ ବାସସ୍ଥାନ ମଧ୍ୟ ଏହି ବାଘମାନଙ୍କୁ ମାନବ ସମ୍ପ୍ରଦାୟ ନିକଟରେ ବୁଲିବାକୁ ବାଧ୍ୟ କରିପାରେ, ଯାହା ପଶୁ-ମାନବ ବିବାଦର କାରଣ ହୋଇପାରେ ।


ସେୟାର କରନ୍ତୁ